HIỂU VỀ CHIM YẾN VÀ TỔ YẾN

Hơn mười năm làm nghề yến, tôi đã gặp nhiều câu hỏi của bạn đọc và khách hàng qua messenger xoay quanh vấn đề chim yến và tổ yến. Nay với kiến thức và kinh nghiệm hạn hẹp của mình, xin trao đổi cùng các bạn để chúng ta cùng hiểu một cách cơ bản gọi là kiến thức thông thường, bởi hiện tại chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu sâu về loài chim vốn còn nhiều bí ẩn nầy, cả yếu tố khoa học và yếu tố tâm linh.

1-YẾN NHÀ VÀ YẾN ĐẢO

Rất nhiều người hỏi rằng giữa yến nuôi và yến đảo có khác nhau về chất lượng tổ hay không ?

Thục chất, không có khái niệm yến nuôi. Vì sao ? 

Môi trường sống của chim yến là các hòn đảo có nhiều hang động. Ở đó có đủ điều kiện về ánh sáng và độ ẩm để chúng làm tổ trên vách đá. Ban ngày, chim yến đi tìm thức ăn trong đất liền. Thức ăn của chúng là các loại côn trùng bay như muỗi mòng, bù mắc, rầy, nhặng . . . Từ nhiều thập niên trước, người Indonesia, Malaysia và Thái Lan đã phát hiện ra quy luật ấy nên họ nghiên cứu cách xây nhà yến phù hợp với môi trường thiên nhiên để dẫn dụ chim yến vào cứ trú và làm tổ. Nhà yến gồm có mấy yếu tố chính:

-Độ ẩm thích hợp để chim yến đóng tổ. Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu vì nếu thiếu ẩm, chim yến với độ nhạy cảm, chúng biết rằng khi nhả nước bọt ra làm tổ, nước bọt sẽ không bám được. Người ta đã đo độ ẩm ngoài môi trường tự nhiên ở các hang động nơi chim yến đóng tổ rồi dùng máy phun sương tạo ra độ ẩm phù hợp trong nhà yến – Thường là 85 đến 90%

-Mùi: Dùng phân yến để rải trong nhà yến tạo ra một môi trường vừa ẩm vừa tanh quen thuộc với chim yến ở các hang động. Sau nầy, người Indonesia còn chế ra loại dung dịch để tạo mùi thay cho phân yến.

-Ánh sáng: Một không gian mờ ảo, tranh tối tranh sáng như hang động của chim yến.

-Nhiệt độ: Căn cứ vào nhiệt độ trong môi trường tự nhiên của chim yến để tạo nhiệt độ trong nhà yến sao cho tương xứng – Thường là từ 28 đến 30 độ C

- m thanh: Dùng hệ thống loa phát ra tiếng chim yến từ ngoài trời vào trong nhà yến để dẫn dụ.

Hàng ngày, khoảng 5 giờ sáng, chim yến từ đảo khơi bay vào đất liền để tìm thức ăn, đến khoảng 5 giờ chiều chúng bay về. Những chú chim non mới lớn theo mẹ đi tìm thức ăn, ngang qua nhà yến, nghe tiếng đồng loại từ loa phát ra, chúng sẽ tìm đến va bay vào trong, gặp môi trường phù hợp như hang động ngoài đảo, chúng sẽ ở lại định cư . Chim yến là loài chim trung thành với nơi ở nên chim mẹ vốn đã định cư, xây tổ ngoài đảo chúng sẽ không bỏ tổ để tìm nơi khác, vì vậy mà nhà yến chỉ dẫn dụ được chim non.

Những ghi nhận trên đây để cho thấy rằng, yến sống ngoài đảo hay trong nhà yến đều giống nhau từ môi trường đến thức ăn nên chất lượng tổ như nhau, không khác biệt. Người ta, và bản thân tôi cũng đã mang đi phân tích cả hai loại tổ đều cho kết quả hàm lượng dược chất và hàm lượng axit amin như nhau.

Chúng ta xây nhà cho chim yến vào ở và làm tổ, hừng đông chúng bay đi tìm thức ăn trong thiên nhiên và chiều tối chúng bay về, nên không có khái niệm “ nuôi yến”.